Երկրի ներքին կյանքում  Արտաշես I-ը մեծ  բարեփոխումներ կատարեց:Նա  բանակը բաժանեց չորս  սահմանակալ զորավարություննների ըստ աշխարհի չորս կողմերի:Մեծ Հայքիտարածքը բաժանվեց 120 գավառների:Արքան կարգավորեցերկրի կառավարման համակարգը:Պետության կարևորագույնպաշտոններում Արտաշես I-ը նշանակեց իր մերձավորներին:

 2-3-4 հարցերի պատասխաններ

Արտաշես I-օրոք մեծ զարգացում ապրեց երկրի տնտեսությունը:Մովսես խորենացու բնորոշմամբ նրա օրոք Հայող աշխարոհւմ անմշակ հող չեր մնացել:Հողային բարեփոփման հետ են կապվում սահմանաքարերը,որոնց վրա կան արամեատառ արձագանքություններ:Դրանցում Արքան ներկայանում է Երվանդական տոհմանունով:Այդպես Արտաշեսը հավաստում էր,որ ինքը ևս սերում է Հայկազունի  Երվանդականներից:Արտաշես I-ը ամրապնդեց թագավորական նախնիների պաշտամունքը,որը Հայաստանում տիրում էր դեռևս  Վանի թագավորության ժամանակաշրջանում:Արտաշատում կառուցվեց Մայր դիցուհի Անահիտի տաճարը,որտեղ կանգնվեցին Արտաշեսի նախնիների արձանները:Արտաշեսը գրտեց օրացուցը ,բարեփոխեց տոմարը,լճերի ու գետերի վրա հաստատեց :

Երկրի կյանքում կարևոր իրադարձություն էր նոր  մայրաքաղաքի Արտաշատի հիմնադրումը  Ք.Ա 185 թ-ին:Պատմագիր Պլուտարքոսի հաղորդմամբ  Մայրաքաղաքի տեղն ընտրել և թագավորի առաջարկով  քաղաքի հատակագիծը կազմել է Կարթագենի նշանավոր զորավար Հաննիբալը:Նա հալածվելով Հռոմից ,որոշ ժամանակ ապաստան էր գտել Հայաստանում:Դրանից ելնելով հռոմեական պատմագրության մեջ Արտաշատը հիշատակում է,որպես Հայկական Կարթագեն:

Մոսկվայի պայմանագիրը կնքվել է 1921 թվականին: Այն կնքվել է Թուրքիայի և Ռուսաստանի մեջ: Առաջին կետով՝ «Պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրը սկզբունքո­րեն համաձայնվում էր չճանաչել ոչ մի հաշտության պայմանագիր կամ միջ­պետական որևէ այլ ակտեր, եթե պայ­մանավորվող կողմերից մյուսին ուժով են հարկադրում ընդունել այդպիսիք» («Հայաստանը միջազգային դիվանա­գիտության և սովետական արտաքին քաղաքականության փաստաթղթերում (1828-1923)»:Խորհրդ. կառավարությունը համաձայնվում էր չճանաչել Թուրքիային վերաբերող և Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի կողմից չընդունված որևէ միջազգային ակտ: Այս կետը ուղղված էր 1920-ի Սևրի հաշ­տության պայմանագրիդեմ, որը Թուր­քիան ցանկանում էր չեղյալ հայտարա­րել: Պայմանագրի 1-ին հոդվածի վեր­ջին մասը, 2-րդ և 3-րդ հոդվածները վե­րաբերում էին սահմանների հարցին: Թուրքիային էր անցնում Վրաստանից՝ Բաթումի մարզի հարավային մասը և Արդվինը, Հայաստանից՝ Կարսի մարզը և Սուրմալուի գավառը, Հայաստանից անջատ­վում և որպես ինքնավար տարածք Խորհրդ. Ադրբեջանի պետական ինքնիշխա­նությանն էր անցնում Նախիջևանի գա­վառը, Շարուր-Դարալագյազի գավառի մեծ մասը և Երևանի գավառի մի մաս. ընդ որում, հատուկ նշվում էր, որ Ադրբեջանը այդ ինքնիշխանությունը չի զի­ջի երրորդ պետությանը (հոդվ. 3): Խորհրդային հանրապետությունների ներ­քին գործերին խառնվելու օրինակ էր նույնպես 2-րդ հոդվածը, որտեղ աս­վում էր, որ Թուրքիան համաձայն է ազատել Բաթումը շրջակա տարածքով և «կզիջի» այն Վրաստանին պայմա­նով՝ որպեսզի տեղի բնակչությանը տրվի լայն ինքնավարության, իսկ Թուրքիային՝ Բաթումի նավահանգստով առանց մաքսի տրանզիտի իրա­վունք: Մոսկվայի պայմանագրի այս պայմանները ծանր էին Վրաստանի և հատկապես Հայաս­տանի համար (նրանից կտրվում էր տարածքի համարյա կեսը) և կարող էր առաջացնել այդ հանրապետություննե­րի դժգոհությունը: Այդ պատճառով պայմանագրի 15-րդ հոդվածով նախա­տեսվում էր, որ «Ռուսաստանը պար­տավորվում է Անդրկովկասյան հանրա­պետությունների նկատմամբ դիմել քայլերի, որպեսզի այդ հանրապետու­թյունների կողմից Թուրքիայի հետ կնքվելիք պայմանագրերում անպատ­ճառ ճանաչվեն սույն պայմանագրի այն հոդվածները, որոնք վերաբերում են իրենց»:

1939 օգօստոսի 23-ին թվականին Գերմանացիները և Խսհմ չհարձակվելու պայմանագիրեն կնքում:Սեպտեմբերի 1-ին Նացիստական Գերմանիան   հարձակվեց Պոլշայի վրա արևմուտքից իս արևելքից Պոլշայի վրա հարձակվեց ԽՍՀՄ-ն:Անգլիան և ֆրանսիան պայմանագրի պայմանով պատերազմ սկսեցին Գերմանիայի հետ:Սեպտեմբերի կսանյոթին Վարշավան գրավում են ֆաշիստները և պոլշացիները փախնում են Ռումինիա:ԽՍՀՄ-ն և ֆաշիստները կիսում են իրենց մեջ Լեհաստանը:Սեպտեմբերի 30-ին ԽՍՀՄ-ն հարձակվում է Ֆինլանդիայի վրա:Սեպտեմբերի 37-ին ֆիները տալիս են իրենց երկրի մի մասը վորպեսզի ԽՍՀՄ-ն ավարտի հարձաակումները:1940թ-ին Գերմանիան հարձակվում է Դանիայի և Նօրվեգիայի վրա:Դանիան հանձնվում է առաջին 4 ժամվա ընդացքում , իսկ Նօրվեգիան պաշպավում է միչև հունիսի 9-ը:Մայիսի 10 1940թ-ին Ռեյխը հարձակվում է եվրոպայի արևմուտք Ֆրանսիայի և Անգլայի վրա:Լուկսեմբուրգ շրջապատվաշ էր հենց այդ օրը,Հոլանդիյան հանձնվում է մայիսի 14-ին,Բելգիյան ն մայիսի 28-ին:Հունիսի տասին Իտալիան մյանում է Պատերազմին:Հունիսի 21 Իտալիան հարձակվում է հարավային Ֆրանցիյա:Ֆրանցիան պայմանագիր է կնքում ,որի պայմաններ , որ Ֆրանցիայի հյուսիսը հանձնվում է Վեռմախտին: Այդ ժամանակ ֆրանցիայի հարավը վախի մեջեր:Հունիսի 14-ին ԽՍՀՄ-ն հարձակվում և շրջապատում է Պրիբալտիկան քիչ հետո Էստոնիյան, Բելառուսը և Լատվիյան մյացնում է ԽՍՀՄ-ին:Հունիսի 28 ԽՍՀՄ-ն ստիպում է Ռումինյաին հանձնել երկրի արևելքը:Հուլիսի տասին Գերմանիան և Անգլիան օդային կռվի մեջեին ինչը ավարտվում է Գերմանիայի Պարտվելով:Իտալիան ԽՍՀՆ-ն և Գերմանիան որոշում են կիսել Վենգրիյան և Ռումինիան,բայց երկիրները հաջողության չէն հասնում:Սեպտեբերին Իտալացիներ Մուսսոլինիյի գլխավորմամբ հարձակվում են Եգիպտոսի վրա որը Բրիտանիայի կառավարման տակեր Լիբիայից , որը Իտալացիներինն էր:Իտալիան,Ճապոնիան և Գերմանիան կնքում են պամանագրի որի պայմաններ որ երեք երկիրները իրար օգնեին:Սեպտեմբերի 28-ին Իտալիան հարձակվում է Հունաստանի վրա Ալբանիաի տարացքից:Նոյեմբերի 20-ին Ֆաշիստներին միանում են Սլովակիան,Վենգրիան և Ռումինիան:1941թ-ին Գերմանացիները ուղարկում են Աֆրիկա իրենց զորքերի մի մասը որպեսզի նրանք օգնեն Իտալացիներին:Բուլխարիան մյանում է Օսի-ին,այսինն Գերմանիաին և նրա դաշնակիցներին:Ապրիլի 6-ին Գերմանիան, Իտալիան,Վենգրիան և Բուլգարիան գրավում են Յուգոսլավիա և կիսում իրաի մեջ:Գերմանիան և Բուլգարիան հարձակվում են Հունաստանի վրա օգնելով Իտալիաին:Հունաստանը հանձնվում է հունիսին:Խորվատիան մյանում է Օիսի-ին Ապրիլի 10-ին:Հունիսի 22-ին 1941 թ-ին Գերմանիան և նրա դաշնակիցները բացի Բուլգարաից հարձակվում է ԽՍՀՄ-ի վրա:Ֆինլանդիան ուզենալով հետ վերցնել հանձնած դիրքերը մյանում է Օսի-ին և հարձակվում Խսհմ-ի վրա:Քիչ հետո Ֆիների օգնություամբ Լենինգրադը գրավում են:Գերմանցիները գրավում են Սմոլենսկը և մոտենում Մոսկվային:Հարաֆում այդ ժամանակ Գերմանացիների մի մասը և Ռումինացիների մի մասը գրավում են Կիեվը և քիչ անց Ռօստովը:Դեկտեմբերի 6-ին Սովետի խորամանկ Հարձակումով գերմանացիներին հետ մխեցին:Դեկտեմբերի 8-ին ԱՄՆ-ն պատերազմե հայտարարում Ճապոնիաին և մտնում Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմ:Ճապոնացիները գրավում են Վյետնամը,ֆիլլիպինները ,Հնդկաստանը և Սինգապուռը:Գերմանիան և նրա դաշնակիցները պատերազ են հայտարարում Ամերիկաին:1942թ-ին Բրիտանական ինքնաթիռները ռուբեր են նետում Քյոլնի վրա այդպիսով առաջին անգամ տեղափոխել պատերազմական կետերը հենց Գերմանիայում:Հաջորդ 3 տարվա մեջ անգլաամերիկական իքնաթիռները համարյա բոլոր Գերմանիաի մեծ քաղաքների վրա ռումբ նետել:Մայիսին Ամերիկական նավատորմը ոչնչացրեց Ճապոնական նավատորը ,որի  նպատակն էր գրավեղ խաղաղ օվկիանօսի  կեսը:Հունիսի 28-ին Օսին նորից հարձակվում է ԽՍՀՄ-ի վրա և արդեն սեպտեմբերին մոտիկանոմ են Ստալինգրադին և գրավում Ղրիմի թերակղզին:Օգոստոս Ամսին Ամերիկացիները չթողեցին Ճապոնացիներին հարձակվել Ավստալիաի վրա:Հոկտեմբերին Բրիտանացիերը Լիբիայում կռվի ժամանակ հաղթում են Գերմանացիներին և Իտալացիներին:Բրիտանաամերիկական զորքերրը հարձակվելեն տարբեր կետերից Ալժիռի և  հյուսիսի ֆրանսիական աֆրիկակաի վրա:Իմանալով դրա մասին դաշնակիցները շտապ տեղափոխվեցին և հարձակվեցին ամերիկաբրիտանական զորքերի վրա ետևից,և գրավում այդ տարացքը:Նոյեմբերի  23-ին ԽՍՀՄ-ն հարձակվում է հետ մղում Հունգարական , Գերմանական 6-րդ բանակին և Ռումինական զորքերին:Գերմանական 6-րդ բանակի մնացորդնրին ,որոնց Հիտլեռը զրկել էլ փախչի դիմելուց սպանվեցին:Մայիսին 1943թ-ին գերմանական զորքերը Թունիսում հանձնվում  են  և այդպիսով ավարտում պատերազմը Աֆրկայում:Հունիսին Անգլաամերիկական զորքերը դիրքավորվեցին Սիցիլաույում և մի քանի օր հետո գրավեցին այն:Հուլիսի 5-ին Գերմանական զորքերը հարձակում են կատարում Կուրսկի ներքևում և ընդամենը մեկ շաբաթում ԽՍՀՄ-ն կարողանում է հետ մղել նրանց և միանգամից կատարում է հարձակում:Սեպտեմբերի 8-ին Բադոլիոն  հանձնվում են դաշնակիցներին :Գերմանիան միանգամից վերձնում է Հռոմը և հյուսիսային իտալիան իր կառավարության տակ և ընդունում մարիոնետ րեժիմ:Դաշնակիցները դիրքավորվում են նիապոլում:Նոյեմբերի 6-ին Սովետը ազատում է Կիևը:1944 թվականի հունվարի 22-ին դաշնակիցները դիրքավորվում են Հռոմից քիչ ներքևում:Իմանալով ,որ Հունգարիան ուզում է դուրս գալ ՕՍԻ-ից Գերմանական զորքերը շրջապատում են Հունգարան և ստիպում , որպեսզի նրանք չդուրս գան  ՕՍԻ-ից:Ագլաամերիկական զորքերը ազատում են Հռոմը:Բրիտանաամերիկական զորքերը դիրքավորվում են նորվանդիաում և հարձակվում Գերմանիաի վրա բացելով գերմանաի համար երկրորդ ֆռոնտը:Սովետը տանկերով հզորացրած  հարձակում է կատարուն Բելառուսիա և արդեն պոտիկանում և հասնում Վարշավա:Անգլաամերիկական զորքերը շարժվում են դեպի Փարիզ:Լեհերը ուզում են մինչև Սովետի մոտենալը  հետ մղել գերմանացիներին իրենց տարացից:Սովետը դեպի Վարշավա ճանապարհին կանգնում է մի քանի օրով:Օգօստօսի 1-ին Լեհաստանում բոլոր լեհերին օվգեր ուզում էին հետ մղել գերմանացիներին սպանվում են:Դաշնակիցները մոտիկանում են Նիցային:Ամերկաբրիտանական զորքերը այսինքն դաշնակիցները հասնում են Փարիզին և ազատում նրանց բանակը ,որը արդեն կարողանում է միանալ պատրազմին:Արդեն սեպտեմբերին Ֆրանսիաի մեծ մասը ,Բելգիան և Հոլանդիաի մի մասը ազատագրված էին:ԽՍՀՄ-ն հասնում է Ռումինիաին և միացնոում Ռումինիան նրանց:Այդպիսի քայլը դրթում է Բուլղարիաին միանալ Սովետին և արդեն հոկտեմբերին Գերմանացիները հեռանում են  Հունաստանի, Ալբանիաի և Հարասլավիաի տարացքներից:Սլովակիայի անտիկոմունիստների և կոմունիստները հարձակվում են գերմանիաի վրա:Գերմանացիները գրավում են Բաստաբիտսեցան որտեղ գտնվում է հույս ստացողների շտաբը և իմանում նրանց պլաները:Սեպտեմբերին Ֆինլանդիան հաշտվում է Խսհմ-ի հետ և դորս գալի Օսի-ից:ԱՄՆ-ի զորքերը դիրքավորվում են ֆիլլիպիններում:Հունգարիաի ֆաշիստական խումբը հարձակում է կատարում նրանց վրա որպիսզի Հունգարիան չհանձնվի և չմիանա Խսհմ-ին:Գերմանացիները Վերջին հարձակումն է անում այն հույսով ,որ նա կարող է գրավե Բելգիան:Սովետը և Բրիտանաամերիկական զորքերը ազատագրեցին գերմանիայի շրջապատը և այդպես չորս կեղմից Գերմանիան թուլացավ և Մայիսի 6-ին հանձնվեց դաշնակիցներին մայիսի 9-ին հանձնվեց և պարտվեց պատերազմը:Օգօստօսի 6-ին Ամերիկան Ատոմային ռումբ է գցում Խիռոսիմի և Նագասիկիյի վրա:ԽՍՀՄ-ն պատերազմ է հայտարարում Ճապոնիաին:Ճապոնիան սեպտեմբերի երկուսին հանձնվում է և վերջակետ է դնում Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմին:

 

1939 թվական

1940 թվկան

 

1941 թվական

1942 թվական

1943 թվական

1944 թվական

1945 թվական

3-րդ ռեյխը  մինչև 2-րդ համաշխարհայինը չեր հետաքրքրվում  այս տիպի զենքերով,բայց երբ պատերազմը սկսվեց դա Գերմանացիներին դրթեց  այս տիպի զենք պատրաստել:Արդեն 1941  թվականին Mauser Werke և Carl Walther Waffenfabrik ընկերությունները նոր երկու հրացաններ պատրատեցին, որոնց անվանումներն եին G41(W)  և  G41 (M):Այդ հրացանների միակ խնդիրը  այն էր,որ կրակելուց հետո շատ ուժեղ ծուխ էր գալիս և  երկրորդ կրակոցին պետքեր լինում երկար ժամանակ սպասել, որովհետև ծուխը երկար ժամանակում էր ցրվում օդում: Դրա պատճառով 1943թ-ին Carl Walther Waffenfabrik ընկերութունը ստեղծում է նոր երկու հրացաններ Gewhr 43 a.k.a K43 և Gewhr 43 with scope,այսինքն նույնը ,բայց շրջանակով:

Երկրոդ փորձը արդեն  հաջողվեց :Մենք խոսում ենք շրջանակովի մասին:Շրջանակը մեծացնումեր տեսարանը ինչպես հեռադիտակը և մեծացնում էր 4 անգամ: 7,9 միլիմետրանոց փամփուշտով Gewhr-ը կրակում էր րոպեն 30 անգամ և իր մեջ տեղավորում էր 10 փամփուշտ :Մաքսիմալ հեռավորությունը որպիսի սպանել 500 մետր:Քաշը 4,33 կգ առանց փամփուշտի, և երկարությունը 1015մմ:Սկզբնական արագությունը փամփուշտի 775 մ/վ:                                          Նայեք նաև վիդեոն:

 

V-րդ դարում փիլիսոփայություննը Հայաստոանում զարգանում է ։Այդ ժամանակի ամենահայտնի փիլիսոփան Դավիթ Անհախթն  էր։ Նա կրթություն էր ստացել Եգիպտոսի Ալեքսանդրիա քաղաքում։ Նա ուսումնասիրել է հույն իմաստունների գործերրը և զարգացրել և զարգացնել այն Հայաստանում։ Մաշտոցը, Սահակ Պարթևը և նրանց աշակերտները հայերեն են թարգմանել Աստվածաշունչը, Բարսեղ Կեսարցու, Հովհան Ոսկեբերանի, Գրիգոր Նազիանզացու, Գրիգոր Նյուսացու, Եփրեմ Ասորու երկերը և քրիստոնեական գրականության այլ նշանավոր հուշարձաններ։

 

Տրոյայի թագավոր Պարիսը գեղեցկության աստվածուհու Աֆրոդիտեի օգնությամբ   հափշտակեց սպարտացի Մենելավոսի կնոջը` Հեղինեին:Տաս տարի սպարտացիները ուզում եին հետ վերցներին թագուհուն:Հույները պատրաստում էին փայտից հսկայական  ձի որպիսզի դրա մեջ տեղավորվեյն հույն զինվորներ և գիշերը ,երբ բոլորը քնեյն հարձակվեյն:Հույները ձին բերում են և ասում ,որ սա նվեր է հույների կողմից և նրանք հանձնվում են:Հույները գնում են և Տրոյացիները նշում են հաղթանակը :Պարիսի աղջիկը գուշակուհի էր նա ասում էր ,որ հույներին պետք չէ հավատալ,բայց պարիսը չի հավատում:Գիշերը երբ,բոլորը քնում են հույները դուրսեն գալիս ձիու միջից և հարձակվում:Նրանք փրկում եին թագուհուն և ետ գնում Հունաստան:Հաջորդ օրը պարիսը կապում է ին աղջկան պատժգամփին ,որտեղից պատերազմը երևում էր:Տրոյացիները պարտվում են և հույները թալանում են Տրոյան:Այդպես փլուզվում է Տրոյան: